خوشنام

پس از بحث جهان بینی، مهمترین بحث ، انسان بینی و یا به اصطلاح رایج، انسان شناسی است. چرا که انسان موضوع تمام مکتب ها و ایدئولوژی ها اعم از دینی و یا غیر دینی است. انسان شناسی ازجهات مختلفی از اهمیت ویژه ای برخوردار است از آن جمله می توان به رابطه انسان شناسی با شناخت خدا و معاد و همچنین رابطه آن با تهذیب نفس و شناخت فلسفه آفرینش انسان اشاره کرد در روایات زیادی که از شیعه و سنی نقل شده است معرفت نفس از اهمیت زیادی برخوردار است به نحوی که به شناخت خدا می انجامد اما باید توجه داشت که مراد از معرفت نفس این نیست که کسی بیندیشد که من نبودم و موجود شدم پس آفریدگاری دارم بلکه مراد این است که دریابد که ذاتش عین ربط به موجود مستقل است وهنگامی که این را دریافت مربوط الیه او که خدای سبحان است به مقدار شهود شخص مشهودش قرار می گیرد. در رابطه با ارزش و مقام انسان همین بس که خلیفه خدا در روی زمین است وخداوند پس از آفرینش او به خود آفرین می گوید و همه انسان ها از کرامت تکوینی برخوردارند اما نوعی دیگر از کرامت وجود دارد که اکتسابی است و با تلاش و کوشش وتقوای الهی به دست می آید خداوند انسان را آفرید تاجلوه های صفات خود را نشان دهد. در زمینه آفرینش انسان آیات فراوانی وجود دارد که دسته ای به مراحل آفرینش انسان نخستین اشاره می کند و دسته ای دیگر به مراحل آفرینش انسانی که هم اکنون وجود دارد اشاره می کند خداوند هدف نهایی از آفرینش انسان را قرب الهی وقرارگرفتن در جوارد رحمت الهی معرفی می کند. صدرالمتالهین ملاصدرا شیرازی، ابعاد وجودی انسان را مشتمل بردو بعد می داند بعد ادراکی که همان عقل انسان است و بعد تحریکی عبارت است از فطریات ونیازهای روحی و روانی که برخی از این نیازها به خود طبیعی انسان برمی گردد که از آن به غرایز نام برده می شود و بعضی به خود فطری انسان برمی گردد که بیشتر فضائل اخلاقی مربوط به این ناحیه است خواسته هایی که مربوط به خود فطری انسان است شامل آگاهی فطری و گرایش های فطری انسان می باشد. انسان مرکب از جسم و روح می باشد در واقعه جسم بستری است برای پرورش روح چرا که هویت حقیقی روح انسان می باشد روح و نفس گاهی مترادف هم و گاهی در معناهای مختلف به کار می روند برای نفس یا روح انسان ازدیدگاه علمای اخلاق جلوه هایی ذکر کرده اند که نمود آن در هر انسانی وجود دارد که عبارتند از اماره، مسوله، ملهمه، لوامه، عاقله، مطمئنه، راضیه و مرضیه. انسان ازنظر روحی سیر صعودی ونزولی دارد هم می تواند ان چنان تکامل یابد که از فرشتگان برترگردد و هم می تواند آن چنان سقوط کند که از حیوانات نیز پست تر شود. خداونددر آیات زیادی به اوصاف انسان می پردازد که در برخی آیات به اوصاف شایسته انسان ودر بعضی آیات دیگر به اوصاف نکوهیده انسان می پردازد که منشا اوصاف نکوهیده انسان سه عامل اساسی است: اوصاف ناشی از سوء اختیار انسان،اوصاف ناشی از سوء استفاده نادرست از طبیعت انسانی،اوصاف بیان کننده طبیعت انسان. دلیل نکوهش آیات قرآن در واقع هشدارها و توصیه هایی برای ایمنی انسان در برابر خطرات است. برای انسان عوامل رشد و موانع رشدی وجود دارد که با شناخت آنها راه تکامل و شناخت مسیر صحیح برای انسان آسان می شود ازمهمترین عوامل رشد انسان می توان به علم و تفکر وایمان وعمل صالح اشاره کرد و موانع رشد انسان را می توان در سه امر اساسی دانست از آن جمله: شیطان ، هوای نفس، دنیاپرستی. خداوند هر موجودی که آفریده کمال خاصی برای آن در نظر گرفته است تنها موجودی که کمال او حدی ندارد انسان است و شناخت انسان کامل از راه قرآن و سنت به دست می آید در واقع انسان های کامل هستند که شایسته خلیفه اللهی هستند و ازنظر اسلام انسان کامل انسانی است که تمام ارزش های وجودی او با هم رشد کنند. کلیدواژه های تحقیق عبارتنداز : واژه انسان، انسان العین ،الروح ، روح القدس، هو خفیفه الروح، الفطره،شعوب تعیش علی الفطره،الخلیفه ،نفس ،هو عظیم النفس، تسیل علی حدالسیوف ،اصاب بنفس،الاسلام. تحقیق تدوین شده به صورت کتابخانه ای انجام شده است و سعی شده از منابع دست اول به کار گرفته شود.

                                                                                                                        خوشنام 1/7/96